گردآوری ، ترجمه و تدوین: امیر نظمی

موکاپات یا اسپرسو ساز رو گازی یا قوری موکا یا موکا اکسپرس نوعی دستگاه قهوه‌ساز است که با گذراندن آب بسیار داغ و تحت فشار با بخار از میان قهوه آسیاب شده، تولید نوشیدنی قهوه می‌نماید.

– تاریخچه:

این نوع قوری نخستین بار در سال ۱۹۳۳ توسط لوئیجی دو پونتی و برای شرکت ایتالیایی آلفانسو بیالتی منحصراً به ثبت رسید. صنایع بیالتی این نوع قهوه‌ساز را تحت نام موکا اسپرسو تولید و روانه بازار کرد.

نکته جالب توجه، وجه تسمیه واژه موکا کلمه مخا در سده‌های ۱۵ تا ۱۷ میلادی بازار اصلی فروش قهوه در جهان بود و نام «قهوه موکا» نیز از نام همین شهر گرفته شده‌است.

برای استفاده از این ماشین به یک وسیله حرارتی مثل اجاق گازی یا برقی نیاز است که مراحل تولید قهوه با استفاده از انرژی حرارتی این وسایل حرارتی تولید می‌گردد.

موکا پات چطورکار می کنند؟ و اجزای تشکیل دهنده آن چیست؟

دستگاه قهوه جوش یا موکاپات دارای سه قسمت اصلی است.

اول : یک محفظه پایین برای آب

دوم: یک قیف( سبد) برای نگه داشتن پودر قهوه.

و نهایتاً قسمت سوم: یک محفظه بالایی که قهوه پس از دم کشیدن در آن ریخته می شود.

نحوه کار این قهوه ساز ایتالیایی آسان است. آب به جوش آمده در محفظه پایینی موجب تولید بخار شده و فشار ناشی از بخار، آب گرم داخل محفظه را به سمت قیف هدایت کرده و آب داغ با گذر از پودر قهوه، وارد محفظه بالایی می شود که موجب میشود آب جوش طعم و رنگ قهوه رو بخود بگیرد.

به این ترتیب یک قهوه ساز رو گازی ایتالیایی یک قهوه غلیظ و غنی از کافئین را بدست میاورد که از آن به عنوان اسپرسوی ایتالیایی یاد می شود.

👈 نکته مهم: این قهوه جوش ها با اندازه ۳ و ۶ و ۹ کاپ( فنجان) عرضه میشوند که بایستی بخاطر داشته باشید که در مبحث اسپرسو منظور از کاپ یا فنجان، فنجان استاندارد اسپرسو با حجم ۹۰ میلی لیتر یا همان سی سی می باشد. نه فنجان های بزرگ و متداول برای چای و کاپوچینو و مانند آن.

👈 به ” فنجان اسپرسو ” شات اسپرسو نیز گفته می شود.

روش تهیه آسان قهوه اسپرسو با استفاده از قهوه جوش رو گازی یا موکا پات :

👈 مرحله اول: ابتدا اجزای سه گانه موکا پات خود را جدا کنید. چنانچه پیشتر اشاره کردم، اجزای موکا پات عبارتند از دیگ یا محفظه یا مخزن پایین ، قیف یا سبد قهوه میانی و محفظه قهوه دم شده ی فوقانی.

👈 مرحله دوم : آب با کیفیت فیلتر شده یا آب معدنی را در محفظه پایین و دقیقاً تا زیر سوپاپ اطمینان پر کنید.

🔸 تذکر مهم اول : هرگز مخزن را تا حدی پر نکنید که سوپاپ اطمینان داخل آب قرار گیرد. سوپاپ اطمینان تعبیه شده تا در صورت افزایش فشار بیش از حد مخزن که می تواند به دلایلی چون انسداد و گرفتگی مجاری قهوه جوش باشد، فشار داخل مخزن را آزاد کرده و از انفجار آن جلوگیری کند.

🔸 تذکر مهم دوم : هنگام خرید موکاپات اطمینان حاصل کنید که در قهوه ساز روگازی شما از یک شیر اطمینان ایتالیایی و مطمئن استفاده شده باشد. در برخی از دستگاه ها که متأسفانه بازار ایران نیز پر است از این قهوه جوش های بی کیفیت چینی، از شیرآلات ارزان قیمتی استفاده می کنند که می تواند منجر به حوادث خطرناکی در هنگام تهیه قهوه شود.

👈 مرحله سوم : قهوه آسیاب شده که بصورت استاندارد اندازه ی آسیاب آن بایستی کمی درشت تر از اندازه آسیاب شده برای دستگاه اسپرسو باشد را درون قیف فیلتر و هم سطح با لبه های بالایی سبد اضافه کرده و سطح آن را با دست صاف کنید.

🔸 تذکر مهم : هرگز قهوه داخل سبد موکاپات را همانند روش متداول در دستگاه های اسپرسو ساز فشرده نکنید، چرا که فشرده یا تمپ کردن پودر قهوه در موکا پات موجب می شود آب داغ از آن عبور نکرده و باعث ایجاد فشار اضافی در محفظه آب دیگ بخار (پایین) شود که همین این می تواند یک وضعیت بالقوه ناامن را ایجاد کند.

👈 مرحله چهارم : اجزای اسپرسو ساز را به ترتیب ابتدا فیلتر را بر روی محفظه پایین قرار داده و محفظه بالایی را به طور محکم به قسمت پایینی پیچ کنید.

👈 مرحله پنجم: در این مرحله قهوه ساز خود را روی حرارت کم یا متوسط ​​اجاق گاز برقی یا گازی قرار دهید.

👈 مرحله ششم : بدون اینکه از قهوه جوش خود غافل شوید، به محض اینکه قهوه شروع به جوشیدن کرد ، حرارت را به کمترین میزان برسانید.

👈 مرحله هفتم : قهوه آماده است! هنگامی که جوشش و ریختن قهوه در مخزن بالایی متوقف و محفظه بالایی آن پر از اسپرسو شد، قهوه شما آماده است. نوش جان

نکته بسیار مهم؛

طبق قاعده کلی لوازم و تجهیزات آماده سازی قهوه، برای تمیز کردن این وسیله نیز نباید از هیچ شوینده یا ماشین ظرفشویی استفاده کرد، چرا که بر آلومنیوم بدنه قوری اثر گذاشته و موجب کاهش طعم مطبوع قهوه می شود.

بهترین روش تمیز کردن موکاپات، شستن آن با آب گرم و اسفنج نرم می باشد. هر چه قهوه جوش کهنه تر و پیر تر میشود، طعم قهوه ی آن نیز بهتر و گوارا تر میگردد. در ایتالیا قهوه جوش کهنه ی مادر بزرگ ها از با ارزشترین لوازم خانواده بوده و دارای ارزش فوق العاده می باشد.

🔸 نکته : طبق استاندارد های ایمنی، سوپاپ اطمینان قهوه جوش رو گازی هر شش ماه بایستی تعویض گردد.